"Skarb Państwa pozywany jest 15 razy na dzień"
MARCIN DZIURDA o procesach o odszkodowania - Do sądów wpłynęły pierwsze pozwy zbiorowe przeciwko Skarbowi Państwa. W sumie powodowie domagają się już ponad 75 mln zł. To chyba duże niebezpieczeństwo dla Skarbu Państwa?
Na pewno możliwość składania pozwów zbiorowych może stanowić zachętę do pozywania Skarbu Państwa. Takie było zresztą założenie nowej instytucji ma ułatwić dochodzenie roszczeń przeciwko wielkim korporacjom, ale przeciwko Skarbowi Państwa także.
Jak Prokuratoria przygotowuje się do pozwów zbiorowych?
Sądzę, że nikt nie jest w stanie dziś przewidzieć, jak sprawdzą się w praktyce. Trzeba pamiętać, że pozew zbiorowy to tylko ułatwienie formalne i nie zwalnia od udowodnienia szkody, podstawy odpowiedzialności pozwanego w tym przypadku Skarbu Państwa i związku przyczynowego. Mam wrażenie, że w niektórych przypadkach postępowania grupowe mogą trwać bardzo długo, ponieważ każdy z powodów będzie musiał wykazać, że w jego przypadku te wszystkie przesłanki zostały spełnione.
Jak często pozywany jest Skarb Państwa?
Liczba nowych spraw sądowych, które dotarły do Prokuratorii Generalnej w ciągu pierwszych sześciu miesięcy tego roku, wynosi 2625 czyli trzykrotnie więcej niż w tym samym okresie w 2009 roku. Wtedy wpłynęło 829 spraw.
Kto tak masowo pozywa Skarb Państwa?
Głównie osoby osadzone w zakładach karnych i aresztach śledczych.
Skarżą się na ciasnotę w celach?
Między innymi. Jednak samo naruszenie normy 3 mkw. na jednego osadzonego nie może powodować automatycznie zasądzenia odszkodowania dla osoby osadzonej. Dlatego więźniowie skarżą się na nieodpowiednie warunki w zakładach karnych. Jednak wygrywamy zdecydowaną większość takich spraw i jedynie w bardzo niewielu przypadkach sąd zasądza pewne kwoty.
Jak wysokie?
Zwykle w granicach kilku tysięcy złotych.
W jakich sytuacjach sądy orzekają o wypłacie zadośćuczynienia?
Wtedy gdy rzeczywiście doszło do naruszenia dóbr osobistych osoby osadzonej.
Czy mógłby pan podać kilka przykładów?
Nie chciałbym prowokować kolejnych pozwów. Po jednej informacji prasowej o sprawie przegranej musimy się liczyć z kolejną falą pozwów. Sprzyja temu fakt, że wiele sądów niemal automatycznie zwalnia osoby osadzone z opłat sądowych. W takiej sytuacji dla powoda nie ma znaczenia, czy domaga się 10 tysięcy, czy 10 milionów złotych nie musi zastanawiać się, czy dochodzona kwota ma jakikolwiek uzasadnienie. W ramach obowiązujących przepisów występujemy jednak do sądów, by stosowały te instrumenty, które pozwalają obciążyć kosztami chociażby w części osoby, które wnoszą bezzasadne pozwy z żądaniem ogromnych kwot.
Oprócz procesów o te odszkodowania są również i inne. Czy radcowie Prokuratorii podołają im?
Radców jest obecnie 80. Mimo trzykrotnie szybszego napływu nowych spraw zatrudnienie pozostało praktycznie niezmienione. Poważnie zagraża to już funkcjonowaniu Prokuratorii, która przecież prowadzi ponad 4200 spraw przeciwko Skarbowi Państwa na łączną kwotę ponad 15 mld złotych. Dlatego wystąpiłem do ministra finansów o środki na nowe etaty w Prokuratorii.
Osobną kwestią są wynagrodzenia radców Prokuratorii. Zgodnie z ustawą powinny być porównywalne z wynagrodzeniami sędziów sądów okręgowych. Tymczasem wynagrodzenia sędziów w roku 2009 r. w sposób zauważalny choć moim zdaniem jeszcze niewystarczający wzrosły, zaś wynagrodzenia radców Prokuratorii Generalnej pozostały praktycznie bez zmian.
Jak rozstrzygnęły się spory ze starostwami o zwrot opłat za wydanie kart pojazdów? W tej sprawie wypowiedział się nasz Trybunał Konstytucyjny, ETS i NSA. Jest jedna linia orzecznicza opłata określona w rozporządzeniu była zbyt wygórowana.
Niektóre sądy zasądzały zwrot opłaty od powiatów. Obecnie niektóre z powiatów domagają się, aby Skarb Państwa zwrócił im te kwoty, które one zwróciły właścicielom pojazdów. Moim zdaniem bezzasadnie. Powiaty otrzymały pewne kwoty, które na skutek wyroku TK uznającego je za nienależne musiały zwrócić. Nie poniosły zatem żadnej szkody.
Ale samorządy już te pieniądze dawno wydały na inne inwestycje. Poza tym Trybunał stwierdził błąd popełniony przez przedstawiciela władzy!
Nie jest to jednak wystarczająca podstawa odpowiedzialności. Zresztą 10 maja zapadł już pierwszy wyrok w takiej sprawie. Sąd oddalił pozew powiatu Ostrów Wielkopolski. W uzasadnieniu podkreślił, że jeśli podmiot uzyskuje bez podstawy prawnej jakąś korzyść kosztem innej osoby, to jest zobowiązany do jej zwrotu. A korzyść uzyskał powiat kosztem właścicieli pojazdów. Na rozstrzygnięcie czekają kolejne analogiczne sprawy.
*Marcin Dziurda
doktor nauk prawnych, w latach 20052006 pełnomocnik do spraw organizacji Prokuratorii Generalnej, obecnie jej prezes
źródło: gazetaprawna.pl
Odszkodowania Olsztyn Łatwiej usuniemy drzewo grożące linii energetycznejPo usunięciu drzewa, które może się przewrócić na słup energetyczny, trzeba zapłacić odszkodowanie właścicielowi terenu, z którego je wycięto.
czytaj dalej..."Trybunał w Strasburgu jak echo sądów krajowych"Rozmawiamy z ambasadorem JAKUBEM WOŁĄSIEWICZEM - W sprawie Hutten-Czapskiej po raz pierwszy w historii Trybunału w Strasburgu udało się Polsce przełamać schemat myślenia, że jedynym rozwiązaniem, gdy naruszone zostały prawa majątkowe właścicieli, jest odszkodowanie.
czytaj dalej...Będą rekompensaty za słupy energetyczne i rurociągi na działkach. Odszkodowania wyniosą prawie 19 mld złWłaściciele nieruchomości, przez które przebiegają rurociągi, sieci wodociągowe i ciepłownicze oraz linie energetyczne (i na których stoją słupy), mają dostać w sumie 18,7 mld zł rekompensat za uregulowanie stanu prawnego tej infrastruktury. Kończą się już prace nad specjalnym projektem.
czytaj dalej...Nasza-Klasa zapłaci 5 tys. zł za naruszenie wizerunku użytkownika5 tys. zł odszkodowania ma zapłacić portal społecznościowy Nasza-Klasa za bezprawne wykorzystanie wizerunku Krzysztofa R. z Głogowa - taką decyzję podjął dziś wrocławski sąd. Wyrok nie jest prawomocny.
czytaj dalej...Państwo zapłaci za tłok w celachSkazanym należą się odszkodowania za naruszenie dóbr osobistych, jeśli są przetrzymywani w celach, w których na jednego więźnia przypada mniej niż 3 metry kwadratowe. A takich skazanych jest w Polsce wielu.
czytaj dalej...Jak dochodzić roszczeń za zniszczenie przedmiotu najmuZdarza się, że po upływie okresu najmu najemca często zwraca zdewastowane mieszkanie, z uszkodzonymi meblami i jeszcze dodatkowo pozostawia niezapłacone rachunki za energię elektryczną, wodę, ciepło i gaz. Wynajmujący ma prawo się domagać odszkodowania, a nawet wystąpić z roszczeniem do sądu.
czytaj dalej...Można było wystąpić o odszkodowania za wywłaszczenie pod drogi, nie czekając na decyzje wojewody Wszystkie osoby, które utraciły własność nieruchomości, mogły zgłaszać w ciągu pięciu lat swoje roszczenia odszkodowawcze, niezależnie od tego czy została w tym czasie wydana decyzja wojewody stwierdził TK.
czytaj dalej...Jak zdobyć rekompensatę za podtopiony terenKiedy sąsiad zalał czyjąś posesję wodą pochodzącą z jego terenu lub zasypał rów melioracyjny, można się domagać odszkodowania.
czytaj dalej...Na jakie odszkodowanie może liczyć turysta za szkodę doznaną podczas wakacjiSpędzający urlop w hotelach, motelach, pensjonatach i domach wypoczynkowych turyści często padają ofiarą kradzieży. Za utratę lub uszkodzenie swoich rzeczy mogą żądać odszkodowania od prowadzących te obiekty.
czytaj dalej...Konflikt interesów w NSA: zwolniona, bo chciala się uczyćByła asystentka sędziego straciła posadę w Naczelnym Sądzie Administracyjnym po tym, jak dostała się na aplikację radcowską. Teraz walczy o odszkodowanie.
czytaj dalej...Odszkodowanie dla pasażerów linii lotniczych: za 5-godzinne spóźnienie należy się zwrot ceny biletuSpóźnienie samolotu pasażerskiego o ponad trzy godziny uprawnia pasażerów do odszkodowanie w takiej samej wysokości jak za odwołany rejs.
czytaj dalej...Licencjodawcy również odpowiadają za szkodęPodczas korzystania z niedawno zakupionej kuchenki mikrofalowej doszło do wybuchu, a przy okazji uległo zniszczeniu ubranie osoby, która znajdowała się w pobliżu. Czy producent kuchenki ponosi odpowiedzialność za szkodę i zapłaci odszkodowanie
czytaj dalej...Polskie firmy nie dbają o ochronę wynalazkówTylko 7 proc. przedsiębiorców rejestruje w Urzędzie Patentowym innowacyjne rozwiązania. Polski przedsiębiorca musi czekać średnio aż 3,5 roku na zarejestrowanie swojego wynalazku. Za naruszenie praw własności przemysłowej grożą wysokie odszkodowania oraz procesy karne.
czytaj dalej...Odwołany lot: pasażer może wnieść sprawę do sądu w miejscu odlotuKiedy przewoźnik odwoła lot, pasażer może wnieść powództwo o odszkodowanie do sądu właściwego według miejsca odlotu albo przylotu samolotu.
czytaj dalej...Kontrahent może skutecznie dochodzić od dewelopera odszkodowania w razie niewykonania umowyRyszard P. zawarł na piśmie umowę z deweloperem Mieczysławem R., który zobowiązał się wybudować i sprzedać mieszkania na nowym osiedlu. Deweloper nie wywiązał się z zobowiązań, więc Ryszard P. wniósł do sądu pozew o naprawienie szkody. Domagał się zapłaty za utratę korzyści spowodowaną wzrostem cen na rynku nieruchomości. Sąd okręgowy uwzględnił częściowo powództwo i przyjął, że strony zawarły umowy deweloperskie, które nie są umowami przedwstępnymi. Dlatego zdaniem sądu zawarcie ich w formie pisemnej nie powoduje nieważności, a powód ma prawo dochodzić naprawienia szkody w pełnej wysokości na podstawie art. 471 k.c. Od wyroku pozwany wniósł apelację. Z kolei sąd apelacyjny powziął wątpliwości, czy powodowi przysługuje roszczenie o naprawienie szkody obejmujące utratę spodziewanych korzyści w wysokości rynkowej wartości lokalu, skoro do ustanowienia i przeniesienia odrębnej własności lokalu zobowiązał się tylko w zwykłej umowie pisemnej, a roszczenie nabywcy nie zostało wpisane do księgi wieczystej. Dlatego zwrócił się z pytaniem prawnym do Sądu Najwyższego.
czytaj dalej...Niechciane maszty telefonii komórkowejO losach budowy stacji bazowej telefonii komórkowej mogą decydować mieszkańcy. Sprzeciwiając się, trzeba wykazać wpływ inwestycji na zdrowie ludzi lub cenę działek. Właściciel ziemi może żądać od gminy odszkodowania za obniżenie jej wartości.
czytaj dalej...Za odwołany koncert należy się odszkodowanieOdwołanie występu przez gwiazdę nie zwalnia organizatora koncertu z odpowiedzialności względem osób, które zakupiły bilety. Zachowanie wykonawcy może bowiem być skutkiem działań lub zaniechań organizatora.
czytaj dalej...Jankowski: Pasażerowie kolei bez odszkodowaniaPociągi, które wyjechały zgodnie z nowym rozkładem jazdy, docierały do stacji końcowej z takim opóźnieniem, że w innym kraju uznano by je zapewne za zaginione. Zamiast ulgi nowa rozpiska przysporzyła pasażerom tylko kłopotów.
czytaj dalej...Jak udokumentować wypadek na chodniku, aby wygrać przed sądemPoszkodowany dostanie odszkodowanie, pod warunkiem że udowodni poniesione straty, wskaże okoliczności wypadku i osobę odpowiedzialną za zaniedbania. Gdy sprawca dobrowolnie nie zapłaci, pieniądze przyzna sąd.
czytaj dalej...Rosną odszkodowania za błędy lekarskieRekompensaty dla poszkodowanych wskutek błędów medycznych przekraczają nawet milion zł. Poszkodowani, którzy nie wykażą winy szpitala, muszą liczyć się z wysokimi kosztami sądowymi.
czytaj dalej...Generali ukarane za zaniżanie wypłat z ubezpieczenia autocascoTowarzystwo Ubezpieczeń Generali będzie musiało zapłacić 600 tys. złotych kary za uzależnianie wysokości odszkodowania z ubezpieczenia autocasco od wybranej przez konsumenta metody oszacowania strat.
czytaj dalej...W umowie przedwstępnej można zastrzec karę za jej niewykonanieJeżeli jedna ze stron umowy przedwstępnej uchyla się od zawarcia umowy ostatecznej, można żądać na drodze sądowej odszkodowania. Łatwiejszym sposobem zabezpieczenia jest jednak wprowadzenie do umowy przedwstępnej zapisu o karze umownej.
czytaj dalej...Sąsiedzi lotnisk bez odszkodowańWłaściciele nieruchomości sąsiadujących z lotniskiem Okęcie są na razie bez szans na odszkodowania za spadek wartości działek. Warszawski sąd okręgowy oddalił już ok. 50 takich powództw.
czytaj dalej...Kiedy za przerwaną podróż pasażer otrzyma odszkodowaniePrzewoźnik odpowiada za szkodę, jaką podróżny poniósł wskutek przedwczesnego odjazdu środka transportowego. Musi też pokryć straty, jakie poniósł konsument wskutek opóźnionej lub odwołanej podróży.
czytaj dalej...Jakie odszkodowanie za nieudany urlopAby uniknąć procesów z biurem podróży po powrocie z nieudanego urlopu, warto przed wyborem wycieczki przyjrzeć się dokładnie proponowanym ofertom. Najważniejsze są te postanowienia, w których organizator wyjazdu gwarantuje ochronę praw podróżujących konsumentów.
czytaj dalej...